حتما شنيده ايد كه كروموزوم Y در حال زوال است ، ولي آيا مردان رو به نابودي اند؟ زنان بخاطر داشتن تفاوتي سيتوژنتيكي از مردان متمايزند. يك كروموزوم X اضافي بجاي Y  باعث شده است آنها زن باشند. 

تقريباً يك دهه از زمان اولين پيشگويي دانشمندان در رابطه با از دست رفتن كروموزوم Y در مردان مي گذرد. در واقع كروموزوم Y باعث مي شود كه مردان ، مرد باشند. اما نقشه برداري اخير از  ژنوم شامپانزه نشان داده است كه از كروموزوم Y  محافظت مي شود. اين امر بخاطر تك همسري انسان است.

ژن هاي انسان در 23 جفت كروموزوم گسترش يافته اند كه 22 تاي آنها كاملاً مشابه مي باشند. كروموزوم 23 همانند يك سكه ي دو رويه در عالم بيولوژي محسوب مي گردد.

دو X بمعني زن بودن و X در كنار Y بمعني مرد بودن است. جفت هاي كروموزومي غالباً قطعاتي از DNA را طي فرايند نوتركيبي ، مبادله مي كنند. نقش نوتركيبي فعال نگه داشتن ژن ها مي باشد.

تا اواخر دهه 1990 عقيده بر اين بود كه كروموزوم Y انسان بخش عمده اي از ژن هاي كروموزوم X را ندارد تا بتواند با آن تبادل قطعه انجام دهد. نتيجه اين امر باعث كاهش و غير فعال شدن تدريجي ژن هاي كروموزوم Y مي گردد تا اينكه نهايتاً محو شود. بطوريكه پيشبيني شد نسل مرد بين 5 تا 10 مليون سال اينده از كره خاكي محو خواهد شد.

چون انسان و شامپانزه از يك جد مشترك در 6 مليون سال پيش منشا گرفته اند ، ديويد پيج (David Page) از مؤسسه Whitehhead در ماساچوست بر آن شد تا روند نمو كروموزوم Y در شامپانزه و همتاي انساني آن را مطالعه نمايد. آنچه او كشف كرد دور از تصور بود:

كروموزوم Y در شامپانزه بيشتر از Y ي انساني تحليل رفته بود.

پيج و همكارانش نتيجه گرفتند كه شامپانزه هاي ماده بعلت بي بند و باري و داشتن چندين شريك جنسي ، توانسته اند ژن هاي Y را به گونه اي القا كنند كه اسپرم هاي فعالي را توليد نمايند. در واقع بقول اين محققين جنگي بين اسپرم هاي شامپانزه وجود دارد. هر شامپانزه نر سعي مي كند ژن هاي خود را تحميل نمايد. در واقع طي اين روند ، ژن هاي غير توليد مثلي واقع بر كروموزوم Y ، سست و غير فعال شده اند. بعلاوه تحليل Y در شامپانزه شباهت هايي را با انسان نشان داده است. دانشمندان اين مؤسسه بر اين باورند كه اگر چه كروموزوم Y انساني در ابتدا ژن هايي را از دست داده اند ، ولي در قرون اخير نسبتاً پايدار شده است.

كروموزوم Y انسان از سرنوشت Y شامپانزه دور مانده است و اين امر بدليل تك همسري بودن و يا منوگامي بودن انسان است.

اسپرم انسان رقابت اسپرم هاي شامپانزه را نداشته است. بنابراين فشاري را براي توليد اسپرم قوي تر متحمل نشده است. تمام ژنتيك دانان معتقدند كه زوال كروموزوم Y در انسان متوقف شده است. جني آ. مارشال از دانشگاه ملي استراليا ، كانبرا ، مي گويد كه از  300 مليون سال گذشته كه كروموزوم Y انسان متولد شد ، بتدريج تحليل رفته است. ولي همچنان بحث ادامه دارد كه آيا كاهش ميزان مردان در مقايسه با زنان متوقف شده است و يا خير ؟

آنا سبالوس محقق برجسته و معروف دانشگاه بوئينوس آيرس در آرژانتين پس از انجام آزمايشات جديد خود ادعا كرده است كه اسپرم هم مي‌تواند ويروس اچ.آي.وي را به ماكروفاژها، سلول‌هايT شكل و سلول‌هاي دندريت منتقل كند.

دكتر سبالوس و دستياران وي نشان دادند كه ويروس اچ.آي.وي به سطح اسپرم مي‌چسبد و اين اسپرم‌هاي حامل ويروس، آن را به‌دندريت‌ها و ساير سلول‌ها و بافت‌هاي مورد هدف ويروس ايدز منتقل مي‌كند.

اسپرم بيان‌كننده و حامل مولكول‌هايي است كه در تعامل براي جاسازي ويروس ايدز نقش دارند، از جمله سولفات هپارين و گيرنده‌هاي مانوس كه در انتشار ويروس ايدز در بدن نقش ايفا مي‌كنند. اين محققان نشان دادند كه ويروس اچ.آي.وي از راه سولفات هپارين به اسپرم متصل مي‌شود، اما گيرنده‌هاي مانوس در عملكرد اسپرمي تاثيري ندارند. آزمايشات نشان داد: وقتي ويروس ايدز به اسپرم متصل شد در محيط كشت بافت از طريق اسپرم به سلول‌هاي دندريت مي‌رسد، سپس سلول‌هاي دندريت در تعامل با ويروس در بدن سبب بروز التهاب مي‌شود.

محققان معتقدند كه پروسه تضعيف سيستم ايمني بدن توام با بروز اين التهاب، انتشار ويروس ايدز را در بدن تشديد مي‌كند.

آموزش ژنتیک

http://geneticsmadeeasy.com/

مجله ی وراثت

:http://jhered.oxfordjournals.org/

مجله ی ژنتیک ملکولی انسان از سری مجلات دانشگاه آکسفورد

:http://hmg.oxfordjournals.org/

وبسایت ژن و تکامل ارائه کننده ی بایگانی کاملی از مقالات در این زمینه از سال 1987

 :http://genesdev.org/

بخش ژنتیک مجله ی نیچر

:http://nature.com/ng/index.html
مجله ی آمریکایی ژنتیک انسانی زیر نظر دانشگاه شیکاگو، ارائه کننده ی آخرین اخبار

http://journals.uchicago.edu/AJHG/home.html

نسخه ی رسمی و حرفه ای مجله(ژورنال) اروپایی ژنتیک انسانی که در واقع بخشی

http://nature.com/ejhg/index.html

مرکز آموزش دانش ژنتیک و اخبار و تازه های این رشته به زبان انگلیسی:

http://gslc.genetics.utah.edu

این جزوه که با مشقت و زحمت زیاد گرد هم آمده و ادیت شده مکمل کتاب اصلی میباشد. بعد از خواندن کتاب اصلی ، خواندن این جزوه شما را به سطح بالاتری از درک مفاهیم خواهد رساند . در این جزوه آموزشی زیست شناسی مجموع تمامی نکات متنی هر درس بصورت مجزا و با ترتیب محتوای هر موضوع ، بصورت شماره دار گنجانده شده است . این جزوه به شما کمک خواهد کرد مطالب کلیدی هر  پاراگراف از کتاب را به سادگی در حافظه طولانی مدت خود بگنجانید .

از آنجا که جدا از متن کتاب، شکلها و نکات ترکیبی بین فصول تمامی کتابها نیز بصورت تستهای ترکیبی داده میشوند خواندن پاسخهای کتب تست رو هم حتما به شما عزیزان گوشزد می کنم .

(از کتاب سال دوم در کنکور سراسری بطور متوسط بین 13تا 17 سوال داده میشود)

برای دانلود فایل PDF بر روی عبارت زیر کلیک کنید:

جزوه نکات کنکوری زیست شناسی پیش دانشگاهی فصل اول پروتئین سازی

مقدمه

با توجه به ضریب بالای زیست‌شناسی، این درس اهمیت ویژه‌ای در کنکور گروه علوم تجربی دارد و شما برای به‌دست آوردن یک رتبه‌ی خوب در کنکور حتماً باید درصدی بالاتر از  85 درصد را کسب کنید.

یادگیری موثر زیست‌شناسی نیاز به مطالعه‌ی پله ‌به ‌پله‌ی مطالب دارد و به این دلیل باید مطالب پایه‌ای را (که پیش‌نیاز درک مطالب دیگر هستند) به‌خوبی فرا گرفت و سپس به سراغ مطالعه‌ی مطالب دیگر (که به مطالب پایه وابسته‌اند) رفت. (مثلاً شما برای درک همانند‌سازی DNA باید ساختمانDNA  را قبلاً به خوبی آموخته باشید).

اگر زیست‌شناسی را یک درس صرفاً حفظ شدنی (مثل حفظ کردن یک شماره تلفن یا شعر) می‌پندارید اولین قدم شما در یادگیری زیست‌شناسی تغییر نحوه‌ی نگرش به این درس باشد. پس به حفظ کردن طوطی‌وار (شعروار) مطالب زیست‌شناسی نپردازید. باید روشی را برای مطالعه به‌کار ببرید که در یادگیری عمیق و مفهومی زیست‌شناسی موثر باشد. ما روش زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

شیوه‌ی مطالعه

بدون توجه به بودجه‌بندی سوالات برای فصل‌های مختلف، کتاب‌های هر سه پایه (دوم، سوم، پیش‌دانشگاهی) را به‌صورت  موازی (همراه‌ باهم) مطالعه کنید و اهمیت یکسانی برای تمامی فصول هر سه پایه قائل شوید.

این موضوع به این دلیل است که طبق آمار سال‌های گذشته نمی‌توان هیچ فصلی از دروس زیست‌شناسی را  فاقد اهمیت یا کم‌اهمیت‌تر از بقیه دانست.

- تمامی فصول دروس زیست‌شناسی سه پایه را با توجه به ارتباط موضوعی آن‌ها تحت عنوان‌های جدید دسته‌بندی کنید.

نکته‌: حداکثر 7 عنوان در نظر بگیرید. (مثال)

- در هر روز حتماً یک ساعت مطالعه را به زیست‌شناسی اختصاص بدهید.  (2 ساعت)

- هر ساعت مطالعه‌ی زیست‌شناسی را تنها به یک عنوان اختصاص بدهید.

- هر ساعت مطالعه‌ی مختص یک عنوان را به 4 بخش تقسیم کنید:

 1- قسمت اول را به مرور مطالب ساعت مطالعه‌ی قبل

     بپردازید.

 2- در قسمت دوم مطالب مربوط به عنوان همین ساعت

     مطالعه را بخوانید.

 3- چند دقیقه استراحت کنید.

 4- در قسمت آخر تست‌های مربوط به همین جلسه را پاسخ

     دهید.

نکته: تعیین زمان 4 بخش یک ساعت مطالعه بستگی به خودتان و میزان پیشرفت شما در مطالعه دارد. مثلاً در چند جلسه‌ی اول بخش‌های 1 و 4 وجود ندارند. زمان استراحت نیز بیش از 10 دقیقه نباشد.

طرح یک ساعت مطالعه‌ی زیست‌شناسی

1- مرور جلسه‌ی قبل  ( مرور اجمالی )

2- مطالعه  (تفکر در مورد موضوع مطالعه، خواندن دقیق همراه با خط کشیدن زیر مطالب کلیدی وخلاصه‌برداری)

3- استراحت چند دقیقه‌ای

4- زدن تست

جهت اطلاع

بهترین شیوه‌ی مرور مطالب به این طریق است که پس از مطالعه‌ی عمیق مطالب (به روشی که در زیر ذکر شده) 10 دقیقه به ذهن استراحت داده و سپس مطالب خوانده شده را مرور کرد. روز بعد نیز مطالب را دوباره مرور کردو 6 روز بعد نیز این کار را تکرار کرد. مرور مطالب باید از روی خلاصه‌هایی که تهیه‌ کرده‌اید صورت بگیرد. شما با استفاده از این روش مطالعه، خودبه‌خود این روند مرور مطالب را اجرا می‌کنید.

- اما بهترین شیوه‌ی خواندن مطالب به این ترتیب می‌باشد:

1- ابتدا مطلب را به‌صورت اجمالی و گذرا بخوانید تا ایده‌ی کلی آن را به‌دست بیاورید (پاراگراف اول و آخر، تیترها، شکل‌ها و....)

2- چند دقیقه پیرامون ایده‌ای که از مطلب گرفته‌اید تفکر کنید، در باره‌ی آن‌چه اطلاعات قبلی دارید؟ کاربرد وارتباط آن با مسائل روزمره چیست؟ و...... (سوال طرح کنید و خودتان جواب بدهید)

3- مطالب را به‌صورت دقیق بخوانید. زیر نکات مهم و کلیدی خط بکشید و نکات مهم را حاشیه‌نویسی کنید.

4- از مطالب خلاصه‌بردای کنید. می‌توانید مطالب مهم را به‌صورت نکات جداگانه درون دفتر یا فیش‌هایی بنویسید. اما بهترین روش برای خلاصه‌برداری، نوشتن مطالب مهم به‌صورت نمودارهای درختی، شبکه‌ای، جدول‌ها، شکل و.... می‌باشد. یعنی مطالبی را که یاد گرفته‌اید به شکلی که ذهنتان آن را خلق می‌کند بازنویسی کنید. (مثال)